Udal gobernuak 105,5 milioi euroko aurrekontu proiektua aurkeztu du 2026. urterako. Aurrekontuaren helburua herritarren beharrei eta eskaerei erantzuteko gai izango den hiria eraikitzen jarraitzea da. Proiektua talde politiko guztien aurrean informazio batzordean aurkeztu ostean, 20 eguneko epea izango da zuzenketak aurkezteko. Ondoren, abendurako aurreikusitako Aurrekontuen Osoko Bilkuran eztabaidatzeko.
2026rako proposamena 105,5 milioi eurokoa da, udalerriaren historiako kopururik altuena, eta 7,48 milioi euroko igoera ekarri du, aurreko ekitaldian baino % 7,6 gehiago. Udal Finantzaketarako Foru Funtsaren ekarpenen hobekuntza eta beste erakunde batzuek hiriko proiektuei ematen dizkieten laguntzak dira Irungo Udalaren egoera eta osasun ekonomiko-finantzarioa erakusten duten udal kontuen hazkuntza azaltzen duten arrazoi nagusiak.
Lehen aldiz, udalaren aurrekontua 100 milioi eurotik gorakoa da, baina Udalaren eta mendeko erakundeen kontuak biltzen dituen aurrekontu kontsolidatuak jada aurreko ekitaldian gainditu zuen kopuru hori. Aurrekontu horrek, gobernu taldean adostuta eta gainerako udal taldeekin negoziatzeko irekita, indartu egiten du Irunen posizioa, kudeaketa ekonomiko eraginkorra duen eta zerbitzu publikoak hobetzera bideratuta dagoen hiri gisa.
Cristina Laborda Irungo alkateak azpimarratu duenez, 2026ko aurrekontuak “Irungo Udalak gai garrantzitsuenekin duen konpromisoa islatzen du, gure hiria, irundarren bizikidetza, gizarte-kohesioa eta ongizatea bermatzen dituen hiria izan dadin. Kudeaketa onari esker kopuru historikoa lortzeaz gain, gure bizilagunen egunerokotasuna hobetzen duten eremuak lehenesten ditugu, inor atzean utzi gabe eta Irun hiri zaindua eta segurua izaten jarraitzeko premisarekin “.
Bestalde, Gorka Alvarez bigarren alkateordeak “gobernagarritasun akordiotik sortutako aurrekontua ixteko adostasuna” azpimarratu du. “Egunerokoan hiriari egonkortasuna ematen dion aurrekontua da, eta Irungo epe ertain eta luzeko etorkizuna inbertsio eta proiektu estrategikoekin itxura hartzen du, betiere Irungo herritar guztiak aintzat hartzeko konpromisoari erantzunez”.
Segurtasuna lehen lerroan
Hori dela eta, hazkunderik handiena izan duten arloen artean Herritarren Segurtasuna eta Bizikidetza nabarmentzen da, batez ere Udaltzaingoko langile gehiago hartzeagatik eta horri lotutako gastu arruntaren hazkundeagatik. Ahalegin hori, funtsean, azkeneko Osoko Bilkuran aho batez onartutako plantilla pixkanaka handitzean islatzen da, 2027ra arte 15 langile gehiago aurreikusten baitira.
“Zehazki, Segurtasun eta Bizikidetza arloaren aurrekontu-zuzkidura % 11 handitu da, hau da, milioi bat euro gehiago. Horrela, hamar eurotik bat lehentasunezko jotzen den eta herritarren eskaera nagusietako bat den arlo horretara bideratzen da, Partaidetzazko Aurrekontuen duela gutxiko prozesuan baieztatu den bezala “, adierazi du Cristina Labordak.
Pertsonak erdigunean
Gizarte Ongizatearen esparrua ere indartu da, % 9,3ko igoerarekin, eta horrek bermatzen du adinekoentzako zerbitzuak kalitate berarekin ematen jarraituko dela, orain arte bezala. Kolektibo hori ardatz duten politikak eta jarduerak bultzatzea helburu duen aurrekontua da, adinekoentzako lokaletatik hasita, Lapitzen espazio berri bat sortuz, eta ikuspegi sozial batean oinarrituta, gehien zaindu behar diren pertsonei arreta eskaintzera bideratuko da.
Aurrekontuek, halaber, hirian bigarren hezkuntzako ikasleentzat osasun mentaleko programak antolatzen jarraitzeko partida bat jasotzen dute, eta gai horretan bereziki sentsibilizatuta dago udala.
Kontuen aurkezpenean, Irunek etxebizitza publikoaren alde egiten duen apustua azpimarratu da, eta gogorarazten da hiri tentsionatua izendatua izan dela eta ekintza-plan bat duela, besteak beste, datozen hiru urteetan mila etxebizitza babestu martxan jartzea aurreikusten duena.
Egunerokoak duen garrantzia
2026ko aurrekontuak bide publikoetako inbertsioarekin, ekipamendu publikoen hobekuntzarekin eta hiri-mantentzearekin duen konpromisoari eusten dio, aurrekontu horien blokerik handiena baita, guztizkoaren % 31rekin. Irungo Udalaren etengabeko erronka herrikideen egunerokoan dago: kale-garbiketa, parke eta lorategiak, mantentze-lanak edo argiteria publikoa, adibidez. Halaber, oztopo arkitektonikoak kentzea eta Irisgarritasun Unibertsaleko Plana abiaraztea aurreikusten da.
Bestalde, duela urtebete terma erromatarrak eta aurten CBA zentro berria inauguratu ondoren, Irungo Udalak berriz ere erakutsi du hirirako ekipamendu publikoen alde daukan konpromisoa, aurrekontu honetan jasotako partidekin haiek mantentzea bermatzen baitute, eta horri Irugurutzetako labeen hurrengo irekiera edo San Migel auzoko Emigrazio Eraikinaren espazio berria gehitu beharko litzaizkioke.
Inbertsioak auzoetan eta proiektu estrategikoak
Inbertsioei dagokienez, 4,1 milioi euroko partida nabarmendu behar da, Irunbus hiriko autobus-flota osoarentzako bi kotxetegi-pabiloi erosi eta egokitzeko bideratuko direnak. Horrek premia historiko bat konpontzen du, eta hirian mugikortasun iraunkorra indartzearen aldeko apustuaren barruan kokatzen da.
Bestalde, aurretik hartutako konpromisoei jarraipena ematen dieten inbertsioen artean, honako hauek nabarmentzen dira nagusiki: Artiako Belartzako aparkalekua (1,4 milioi euro), Anakako “villak” birgaitzea, Arbesko Egoitza Gunera sartzeko bidea urbanizatzea, Dunboako kanala birnaturalizatzea eta Kateako Elizatxo hiribidea urbanizatzeko 1. fasea. Hiriko hainbat puntutan banatutako inbertsioak dira, udal honek auzoetan duen konpromisoa erakusten dutenak.
Hiriko proiektu estrategikoek ere badute isla zenbaki horietan, eta adibide gisa, Aduana Zaharra birgaitzeko partida, 2,7 milioi eurokoa, Via Irun proiektuaren barruan; IAM erabilera anitzeko pabiloiaren plangintzan eta aurretiazko azterlanetan egindako aurrerapenak, edo Plaiaunditik Txenpereneara kirol-instalazioak lekualdatzeko lehen urratsak.
Irun, ekitaldien hiria
Irunek ekitaldien hiri gisa posizionatzen jarraitzen du, eta hori udal gobernuaren ardatz estrategikoetako bat da, udal-kontuetan islatzen jarraitzen duena, kalitatezko aisialdirako alternatiben eskaintzak tokiko ekonomian modu positiboan eragiten duela eta merkataritza edo ostalaritza bezalako funtsezko sektoreak dinamizatzea lortzen duela uste baitu. Kirol ekitaldi berezi bezala, aurrekontuak, Europako OCR txapelketarako partida bat aurreikusita du.
Kudeaketa arduratsua eta etorkizunarekiko ilusioa
Cristina Laborda alkateak adierazi duenez, “aurrekontu hauek arduraz eta orekatik begiratzen diote Irungo etorkizun hurbilari. Hiriaren eta auzotarren premiekiko kudeaketa eraginkorra islatzen dute “.
Azkenik, Nuria Alzaga Ogasuneko ordezkariak udal departamentuen lana eskertu du, eta herritarren kolaborazioa jasotzen jarraitzeak duen garrantzia azpimarratu du, bai Aurrekontu Parte-hartzaileen bidez eta bai eguneroko jardunean, udalerriaren lehentasunak definitzen jarraitzeko. Ildo horretan, herritarrei kopuru horiek xehetasunez ezagutarazteko saio bat egingo dutela baieztatu du, eta “talde politiko guztiei eskua luzatzen die, helaraziko dizkioten proposamenak eta sentsibilitateak onartzen saiatuko dela adierazteko, guztion eta guztiontzako aurrekontuak diseinatzearren”.
