Josu Torres poesia idazleak bere bigarren liburua argitaratu du “Cien poemas sin rima”. Liburua Irungo Liburu Azokan aurkeztu zuen eta bertan irakurleekin iritziak partekatzeko aukera izan zuen. Josu Torresek poesia idazten nola hasi zen azaldu du.
Nolakoa izan zen Irungo liburu azokan idazle gisa parte hartzeko esperientzia?
Egia esan, oso esperientzia polita eta oso positiboa izan zen. Niretzat liburu azoken mundua ezezaguna zen. Hau izan da nire lehen esperientzia eta oso harrituta nago. Oskarbiko elkarteko kideekin standa partekatu dut eta horrek orain arte ezagutzen ez nuen jendea ezagutzeko aukera eman dit. Jendearekiko harremana ere oso ondo joan da, eta ez dut kexarik.
Liburuaren azoka batean parte hartzea berezia bada, bizi zaren hiriko azokan parte hartzea oraindik bereziagoa da?
Uste dut garrantzitsua dela egile batzuek besteak elikatzea, eta horrelako ekintzek gure eskualdean eta bizi garen hirian ezagutarazten laguntzen digute.
Aberasgarria izan da zure irakurleekin zuzenean hitz egin ahal izatea?
Bai, zalantzarik gabe. Nik 2019an argitaratu nuen nire lehen liburua, eta soberan geratu zitzaizkidan ale apurrak azokara eramatea erabaki nuen. Harrituta nago jende askok esan zidalako hori irakurria zutela eta orain bigarrena erosi nahi zutela. Ez nuen uste irakurleekiko kontaktu hori hain polita izan zitekeenik.
Zure bigarren liburua, “Cien poemas sin rima”, han bertan aurkeztu zenuen. Zer moduz?
Bai. Aurkezpena igande goizean izan zen eta Dory Lansorena nire lankideak lagundu zidan. Oso pozik nago aurkezpenak izan zuen harrerarekin. Agian eguraldiak ez zuen asko lagundu eta horrek publiko pixka bat kendu zigun egun horretako aurkezpen guztiei. Oso pozik nago azaldu nuenarekin eta bertan esandakoarekin.
Errazagoa egin zaizu bigarren liburu hau argitaratzea?
Beno, ez da erraza izan. Gaur egun, oraindik ere, badirudi poesiak literaturaren anaia pobrea izaten jarraitzen duela, eta hau nekez aldatu daitekeela. Logikoki, nik autoeditatzen ditut liburuak, ez baitaukat inork editatuko dizkidanik. Zorionez, arrebak inprimategi bat dauka eta berak egiten dit liburua. Familiaren lankidetza ere badut, senideek azala, argazkiak edo diseinua prestatzen laguntzen didatelako. Lehenengoa zailagoa izan zen niretzat mundu guztiz berria zelako. Bigarrenarentzat dena pixka bat ezagutzen nuen eta horrek lagundu egiten du oraingoan promozioa pixka bat hobea izan dadin.
Zergatik erabaki zenuen liburuari titulu hori jartzea?
Jakina, liburuak errimak ere baditu, hori saihestezina da. Niri asko gustatzen zait bertso librea, eta, bestela, errimak mugatzen gaitu, pixka bat baldintzatzen gaituzten parametroekin. Uste dut poesiak sentimendua, askatasuna eta bihotza izan behar duela. Bestearekin ezkonduko den hitz bat bilatu behar duzu, eta nire kasuan horrek grazia apur bat galtzea eragiten du. Katerik gabe eta kortserik gabe bere hunkiberatasuna baldintzatzen ez duen poesia gustatzen zait.
Presiorik sentitu duzu bigarren liburua lehenengoa bezain arrakastatsua izatea nahi zenuelako?
Denbora guzti honetan gauza bat ikasi dut. Kontua da norbera pozik geratzea bere liburuaren emaitzarekin. Gainera, irakurtzen duen jendeari gustatzen bazaio, zoragarria da. Egia esan, nire bigarren lan honek lehen lanak baino askoz ere gusturago utzi nau. Gainera, bat dator irakurtzen ari den jendeari asko gustatu izanarekin, beraz, bi helburuak bete dira eta bide onetik doa.
Nola izan da sortze-prozesua?
Bigarren liburu hau osorik idatzi nuen 2020an, pandemiaren eta konfinamenduen ondorioz guztiok lotzen gaituen urte berezian. Niri asko baldintzatu ninduen maila sozial eta pertsonalean, justu aita hil baitzitzaidan. Gainera, adinekoekin eta arazo mentalak dituztenekin egiten dut lan egoitza batean, eta oso urte zaila izan da. Prozesua oso bizia izan da, bizipen askoko urtea izan baita. Liburuaren barruan nire bizitzaren eta bihotzaren zati txiki bat dago, urte hartan bizitako guztiagatik.
Noiz hasi zinen poesiarekiko zaletzen?
Poesia oso gaztea naizenetik gustatzen zait. Nire lehen lotura kantautoreen bidez izan zen, asko poetak baitira eta poesia musikatua egiten baitute. Serrat, Aute, Silvio Rodríguez edo Ismael Serrano entzuten nituen. Ni oso identifikatuta sentitzen nintzen haiek esaten zutenarekin, eta banekien ez nintzela kantatzeko gai izango, baina nire sentimenduak transmititu nahi nituen.
Uste duzu egun poesiarekiko zaletasuna handitzen ari dela?
Alde batetik, uste dut poesia azkenaldian hazten ari dela eta zaletasun pixka bat gehiago dagoela. Liburu azokan ere jakin dut jende askori beldurra ematen diola poesia irakurtzeak, ez ulertzeko beldurrez. Espero dut hazteko joera horri eustea. Poesiaren alde ona da ez zaudela 50 orrialde bat-batean irakurtzera behartuta, oso testu laburrak baitira.
Non lor daiteke liburua?
Donostian Lagun eta Garazi liburu dendetan dago. Irunen Los Encantosen, Patri liburu dendan eta Txoko Txikin eros daiteke. Era berean, zuzenean nirekin harremanetan jarrita ere lor daiteke, Facebooken edo Instagramen bidez, nire profiletan: Josu Torres Martínez.
Liburu berri batean ari zara lanean?
Orain bigarren liburu hau garatzen eta sustatzen ari naiz. Hirugarren batean pentsatzen ari naiz eta oraingoan zerbait desberdina izatea nahi dut. Zerbait bereziagoa eta pertsonalagoa lortu nahi dut, aurreko biak apur bat hautsiko dituena. Indartsuagoa izatea nahi dut.
