Ostegunean, apirilaren 11n, Yolanda Rodríguezek “Emakumea eta Errepublika” izeneko hitzaldia emango du Palmera Montero gunean. “Nicolás Guerendiain” Irungo Errepublikarrak elkarteak antolatua, arratsaldeko 19:00etan hasiko da hitzaldia.
Zer ekarri zuen II. Errepublikak emakumeen eskubideen aurrerapenean? Hortik ikasten dugu, ez nostalgiatik, baizik eta sinetsita gaudelako emakumeek II. Errepublikaren eta Fronte Popularraren prozesu osoan izan zuten inplikazioa eta parte-hartzea izan zirela gaur egun aldarrikatzen ari garen eskubide feministen borroka eta aurrerapenak markatzen jarraitzen duen hazia.
Emakumeak II. Errepublikan eta Fronte Popularraren etorreran sartu ziren politikan. Elizak familien bizitzan eta, batez ere, emakumeen bizitzan duen eraginagatik (elizaren hierarkia eskuinari laguntzea eta, ondoren, estatu-kolpe frankistan parte hartzea), emakumeen botoak eskuinari aurrera egitea eta laguntza ematea ekar lezakeen ideia guztiz okerra izan zen, emakumeek modu aktiboan parte hartu baitzuten Fronte Popularraren garaipenean.
1933ko hauteskundeetan, emakumeak bizitza sozial eta politikoaren subjektu aktibo bihurtu ziren. Emakumeek zeregin nabarmena izan dute beti bakearen defentsan eta borroka antifaxistan. Dolores Ibarrurik bultzatutako emakume antifaxisten elkartea bizitza politikoan izan zuen adierazpenik garrantzitsuenetako bat izan zen. Elkarte hori legez kanpokotzat jo zuten Asturiasko 34ko grebari emandako babesagatik, baina gobernuari iseka egiten jakin zuten, Langileen Haurtzaroaren aldeko Elkartea sortuz. Hainbestekoa izan zen haien lan ona, ezen gerrako ministerioak berak Fronte Popularraren gobernuan haurren bizitza eta segurtasuna bermatzeko estatu-zereginak agindu baitzizkien.
1. Errepublikako gobernuan, emakumeek ordura arte pentsaezinak ziren eskubideak konkistatu zituzten. Ezkontza zibila, dibortzio- eta abortu-legea, ezkondu ondoren lanean jarraitzea eta abar, une horretara arte emakumeentzat debekatutako zerbait.
Kolpe militarrak eta diktadura frankistak emakumeentzako autonomia pertsonalerako eta askatasunerako aukera guztiak eten zituen (bi aldiz jazarriak eta errepresaliatuak izan ziren). Sekzio femeninoaren papera, elizarena, eskolen kristautzea; frankismoan eta Vallejo Najerak, “gene gorria” kutsa ez ziezaieten, beren amengandik seme-alabak banantzea defendatzen zuen.
Historiaren ildo horri jarraituz, gaur mugimendu feministak III. Errepublikaren aldeko borrokan izan behar duen paper aktiboa aldarrikatzen dute. Horregatik uste dute Errepublika adjektibatzeko eta errepublika feminista aldarrikatzeko garaia dela. Feminismoak balio errepublikanoekin duen harremana adieraziz: herritartasun osorako eskubidea, arlo publikoaren defentsa. Emakumeak eta feminismoa gabe, ezinezkoa izango da III. Errepublikaren konkista aurrera eramatea.
Yolanda Rodríguez
16 urte zituenetik militante politikoa izan zen, Gaztela eta Leongo Izquierda Unidako feminismo-arduraduna eta IUko Sare Feministako bozeramaileetako bat. Aktiboki parte hartu zuen mugimendu feministan eta M8an. Emakumeen Mugimendu Demokratikoan (MDM) ere antolatuta dago. PCEko Batzorde Zentraleko kidea da eta Memoria Demokratikoaren arduraduna.
