Noelia Lorenzo Pino idazleak, “Purasangre” izenburuarekin bere zortzigarren eleberria kaleratuko du martxoaren 7an. Laster irakurleen eskuetara iritsiko den kontakizun berrian aurreko lanean estreinatutako Lur de las Heras eta Maddi Blasco pertsonaien istorioari jarraipena emango die idazle irundarrak. Ertzainaren aplikaziora bidalitako mezu misteriotsu bat eta Irungo neska gazte baten desagerpena izango dira istorio berri honen abiapuntuak.
“Urte eta erdi igaro da historia asmatu eta idazten hasi nintzenetik”
Nola zaude zure lan berria argitaratu aurretik?
Urduri nago, hau baita liburu berriaren argitalpenari buruzko nire lehen elkarrizketa. Beste batzuetan, eleberria irakurleengana iritsi eta ibilbidea egin ondoren egin izan dugu elkarrizketa, baina oraingo honetan oraindik ez dakit zer iritzi izango duten irakurleek. Hala ere, hunkituta nago eta istorio berria partekatzeko gogoz nago.
Zeintzuk dira liburu bat argitaratu aurreko azken prestakuntzak?
Azken hilabete hauetan buru-belarri aritu naiz prestakizunetan. Hasteko, ideia sortu zen, gure hiriarekin oso lotuta dagoena, hau da, Irun eta bere inguruarekin. Hain zuzen ere, liburuan landa eremuak ageri dira, baina oso alde urbanoak ere baditu, neska baten desagerpenaz hitz egiten baitu. Horregatik, bilaketa hirian bertan zein landa ingurunean egiten da. Hainbat hilabetetan idatzi dut istorio honi buruz, pertsonaia bakoitza barneratzeko eta bere unibertsoa sortzeko. Urte eta erdi igaro da historia asmatu eta idazten hasi nintzenetik. Gero nire agenteari eta editoreari bidali nien. Ostera etorri ziren nire zero irakurleen irakurketak eta zuzenketak. Urte eta erdiko lanaren ondoren, orain nobelak irakurleengana iristeko bidea egin behar du eta niri irakurleekin elkartzea falta zait.
“Iruditzen zitzaidan titulu indartsua zela eta oso ondo zihoakiola istorio honi”
Hasieraz ari garela, zergatik aukeratu zenuen “Purasangre” izenburua?
Bai, izenburua hasieratik argi izan nuen, arazoa da ezin dela esan zergatik aukeratu dudan. “Purasangre” irakurtzean, hainbat burutapen izan ditzake jendeak, baina istorioan sartu arte ez dute izenburuaren zergatia deskubrituko. Iruditzen zitzaidan titulu indartsua zela eta oso ondo zihoakiola istorio honi.
Portadaren irudiak ere historiaren aztarnaren bat ematen du; harriek, adibidez, zerbait adierazi nahi dute?
Hori da. Azalean harriak ageri dira, eleberriaren zati garrantzitsu bat Olaberria auzoko harrobian gertatzen baita. Ni Olaberrian hazi nintzen eta asko jolastu naiz harrobi horretan. Kontraste hori ematea erabaki dut, niretzat zorion eta jolas gune bat baita, non beti ibiltzen baikinen altxorren bila, kuartzoa edo pirita bilatuz harrien artean. Aldi berean, gure gurasoek debekatu egiten ziguten hara joatea, erorketa asko baitzeuden. Horregatik erabaki dut atseginaren eta arriskutsuaren arteko kontrastea egitea. Fikziozko eleberri honetan, ikerketarekin nolabaiteko harremana izango duen eta bertan bizi den familia bati buruz hitz egiten dut.
Beste behin, Irun protagonista da zure eleberrian?
Beti aurkitzen dut tarte bat hartaz hitz egin ahal izateko. Nik uste dut Irunek dena duela: mugako hiria da, 60.000 biztanle baino gehiago ditu eta landa eremuz inguratuta dago. Herri txikiago bat behar badut, Hondarribiari buruz ere hitz egin dezaket, azkenean Bidasoko eskualde osoa ingurune aproposa baita horretarako. Uste dut hiri honek, nire hiriak, joko asko emango didala.
“Ni, nobela beltzaren irakurle gisa, sagen oso zalea naiz, pertsonaiei maitasuna hartzen diezulako eta bizirik jarraitzea nahi duzulako”
Hiria errepikatzeaz gain, Lur eta Maddi protagonistekin ere errepikatzen duzu. Aurreko eleberriaren ondoren, irakurleei gustatu zaizkie?
Bai, gustatu dira. Nire editoreak pixkanaka joan behar genuela esan zidan, ea gustukoak ziren eta ea irakurleek errepikatzea nahi zuten ikusteko. Aurreko eleberria argitaratu eta egun batzuetara Lur eta Maddirekin errepikatuko genuela baieztatu zidan. Niretzat gustagarria izan da haiekin berriz topo egitea, erabat barneratuta nituelako eta berehala istorio berriak sortzen zaizkielako. “Blanco inmaculado” amaitu zenean, bere bizitza pertsonala interes handiko puntu batean geratu zen, eta eleberri honi esker irakurleek jakingo dute haiekin gertatzen dena.
Aurreko eleberriarekin lotura asko egin dituzu oraingoan?
Biak ala biak kasu batekin hasi eta konpontzean amaitzen diren liburuak dira, beti daude protagonisten bizitza pertsonalak, irakurlea erakarri eta beraiekin zer gertatuko den jakin nahi izan dezan. Ni, nobela beltzaren irakurle gisa, sagen oso zalea naiz, pertsonaiei maitasuna hartzen diezulako eta bizirik jarraitzea nahi duzulako. Kasu berriak ikertzea nahi duzu, baina beraiek ikertzea. Jon Ander eta Eiderren kasuan, 5 istorio izan ziren, eta, oraindik ere, batzuek galdetzen didate ea beraiekin itzuliko naizen. Oraingoz ez, eta pena handia eman zidan agur esatea, baina ikertzaileei ere utzi behar zaie atseden hartzen.
Plaza & Janés editorial handiarekin errepikatzeak lasaitasuna dakar?
Bai, lasaitasun handia, promozio handia egiten laguntzen dizutelako eta tiradak ere handiagoak direlako. Horrek babes handia ematen dit. Lasaitasun handia ematen didate, eta oraingoz ondo doa kontua.
“Nire ustez, hori lortzeko gai bazara, garaipena ziurtatuta daukazu, gehiago edo gutxiago saldu arren”
Nola bizitzen duzu zure liburuen argitalpenaren eguna?
Antzina, beste nobelekin argitalpen datak ez zeuden hain markatuta. Gutxi gorabehera jendeak bazekien irtetera zihoala, baina pixkanaka-pixkanaka iristen ziren liburu-dendetara, batzuk lehenago eta beste batzuk geroago. Argitaletxe handietan egun bat markatzen da argitaratzeko eta bete egiten da. Iaz oso urduri egon nintzen aldaketarekin, eta lehen egunean irakurle asko nobelaren bila joan zirela ikusteak lasaitu egin ninduen. Egun horretan ez dut ezer berezirik egiten. Oro har, elkarrizketa agenda programatuta izaten dut ordurako, eta egun osoan zehar izaten ditut lehen argitaratze egunetik eta lehen hilabetean zehar. Orduan, nik izan ditzakedan ohiturak baino gehiago, agendak markatzen dizkit egun horretarako egitekoak.
Liburu berriaren sustapenean murgilduta zaudenean, idazten jarraitzeko indarra eta hutsunea aurkitu ohi dituzu?
Lehenengo asteetan gelditu egiten naiz, buruak ez duelako denerako ematen eta promozioan zentratua egon behar dudalako. Bai, egia da gero berehala idaztera itzuli behar dudala, idazlearen lana horrelakoa delako, eta badirudi atsedenik hartzeko unerik ez dugula. Izan ere, idazleak imajinatzen ari ez garenean, sortzen edo egindakoa sustatzen ari gara. Oraintxe bertan ia beste lan baten amaieran nago, horregatik promozioa hasi baino lehen amaitzen saiatu nahi dut, bestela ezinezkoa izango baita biak uztartzea.
Hala ere, irakurlearekin iritziak partekatzeko aukerak oso atsegina izan behar du idazle batentzat.
Egia oso garrantzitsua da. Sare sozialen bidez ere nire irakurleekin harremanetan egoten naiz, baina Barcelona Negra edo Rioja Noir bezalako jaialdi batera iristen zarenean eta edozein hiri edo aurkezpenetan zure irakurleak aurkitzen dituzunean, aurpegia jartzen diezu eta haiekin hitz egin ahal izatea oso pozgarria da. Horrek ere ideiak ematen dizkizu, lan honen alderik gizatiarrena baita, eta, beraz, ezinbestekoa iruditzen zait.
Aurreko eleberrian esan dugun bezala, zure estiloak Euskal Noir Nobela Beltzaren azpigeneroaren bidetik jarraitzen du?
Genero honek duen eskaria izugarria da. Oraintxe esango nizuke Espainia osoan gehien eskatzen dena hemen egiten duguna dela. Adibidez, Mikel Santiagok liburua atera berri du eta erabateko arrakasta izaten ari da. Ibon Martin bezalako jendea eta maila handiko beste hainbat autore ere baditugu hemen. Uste dut Euskal Noir, Txapela Noir edo edozein izen jarri nahi diotela ere, hemen dugun aukera hori aprobetxatzen segi behar dugula.
“Beste lan bat daukat ia amaituta, baina ez da ohiko nobela bat izango”
Salmentez gain, zeri erreparatzen diozu zure liburu berri bakoitza arrakastatsua izan den ala ez aztertzeko?
Nik uste dut garrantzitsuena dela irakurleari nahi duzun hori helaraztea lortzea. Ez da bakarrik asko edo gutxi saltzea, salmentak zuzenean lotuta baitaude dituzun tiradekin eta horien banaketarekin. Hau da, puntu batetik aurrera jada ez dago zure esku liburu bat gehiago edo gutxiago saltzea, bestelako faktoreak sartzen baitira jokoan. Hau nire zortzigarren eleberria izango denez, orain arte balorazioa egiteko unean asko lagundu dit irakurleari nik nahi nuen bezalako pertsonaien historia edo arima transmititzea lortu ote dudanaren sentimendu horrek. Nire ustez, hori lortzeko gai bazara, garaipena ziurtatuta daukazu, gehiago edo gutxiago saldu arren.
Egile ezagun bihurtzen zarenean, presio handiagoa sentitzen duzu idazteko orduan?
Bai, presio handiagoa dakar. Egia da, hala ere, lasaitasun pixka bat ematen didala jakiteak nire jakinduria eta irakurle fidelak baditudala. Hau nire zortzigarren eleberria izango da, argitaletxe handi batekin argitaratuko dudan bigarrena izango da. Lehen nobela bat lortu nuen editorial handian eta hau bigarrena izango da, beraz, ikusiko dugu zer gertatzen den. Bigarrena aurrekoaren parean ote dagoen ikusiko dugu. Plaza & Janés argitaletxearekin lan egitean irakurle asko irabazi ditut, baina beldurra beti dago hor. Nire bigarren eleberria argitaratzean sentitu nuen beldur bera sentitu dut, maila berean nagoela argitaratzen dudan bigarrena izango delako hau.
Azkenik, zein dira zure proiektuak etorkizunari begira?
Beste lan bat daukat ia amaituta, baina ez da ohiko nobela bat izango. Proiektua guztiz desberdina da, audioarekin lotura handiagoa duelako eta ukitu zinematografikoa duelako. Oraindik ezin dut asko argitu, baina litekeena da uda honetan argitalpen datari buruzko albiste gehiago ematea. Aurreratu dezakedana da ez dela nobela tipikoa izango, baizik eta orain arte egin dudanaren guztiz bestelako proiektua izango dela. Eskaini zidatenean oso interesgarria iruditu zitzaidan, eta udan nahi baduzue, xehetasun handiagoz hitz egin ahal izango dugu horri buruz.
Noelia Lorenzo Pino
Noelia Lorenzo Pino Irunen jaio zen 1978an, eta ebaketa eta jantzigintza irakaslea da. Hala ere, 2013an “Chamusquina” bere lehen eleberria argitaratu zuenetik, bere bizitza idazketari lotuta dago. Eider Chassereau eta Jon Ander Macua pertsonaien abentura luzeengatik ezaguna, “Blanco inmaculado” (Plaza & Janés, 2022) lanarekin sail berri bat inauguratu zuen, Lur eta Maddi ertzainak protagonista zituena, orain “Purasangre” lanarekin jarraitzen duena. Bere lanekin hainbat sari lortu ditu, hala nola Cubelles Noir, “Corazones negros” lanarekin urte horretan argitaratutako eleberri beltz onenaren saria jasoz, edo Alacant Noir saria, “Animales heridos” lanarekin eta beste hainbatetan finalista ere izan da. Nobela beltzaz gain, haur literatura ere idazten du.
